Toen ik ooit in een nieuwe baan begon, las ik de functieprofielen van de managers en teamleiders. Ik was onder de indruk van de nauwkeurigheid waarmee alle verantwoordelijkheden werden beschreven. Echter, bij niemand stond daar de ontwikkeling van het team bij. Toen ik ernaar vroeg, waren ze verbouwereerd. Niemand had er aan gedacht de ontwikkeling van mensen als een directe taak van leidinggevenden te zien. Het team was een sluitpost.
Hoe zou het zijn als een teamleider of manager zijn team als startpost ziet?
Heel fijn en ook heel succesvol denk ik! Want iedereen heeft een ander nodig om de beste versie van zichzelf te worden. En wie de beste versie van zichzelf is, presteert beter. Een teamleider is in een unieke positie voor wat ik noem ‘talentcoaching’. Hij ziet zijn team immers bezig in de dagelijkse werkrealiteit. Daar ‘voor het echie’ wordt het verschil gemaakt, niet in een training, cursus of beoordelingsgesprek.
In een sector bij een Provincie waar ik voor werk, maken ze deze omkering. De teamleiders richten zich er voortaan op on the job te coachen. Soms door iemand even apart te nemen voor een 5- of 10-minuten gesprekje. Vooral echter door in elk normaal werkcontact een coachingsimpuls te leggen. De sleutel? De rake opmerking.
Zoals mijn scheikundeleraar op het gymnasium dat vroeger deed. Hij zei eens tijdens een proefje in het lab: ‘heb wel een plan maar plan niet teveel’.
Het is 35 jaar geleden maar nog regelmatig herinner ik me die opmerking. Die leraar was goed in scheikunde, niet speciaal opgeleid om te coachen. Maar hij raakte me wel. Want hij sprak vanuit zijn eigen ervaring, hij sprak met de beste bedoelingen voor een ander en hij hield het beknopt.
Dat kan iedereen, zou je zeggen. Toch was het wel even oefenen voor de teamleiders in de Provincie. Ze waren gewend het in een mailtje, in een vergadering of in een gesprek over de inhoud te hebben. Net als toen in het functieprofiel van die managers. Na een aantal weken echter was het nieuwe ervan af en werden ze er beter in. Welke kneepjes ontdekten ze nog meer?
- Boter bij de vis, niet uitstellen
- Openhartig, niet te bedekt
- Neutraal, niet oordelend of eisend
- Eenmalig, niet herhalen
Het boeiende hieraan is dat het alsmaar eenvoudiger werd. Uiteindelijk komt de rake opmerking neer op: zeggen wat er in je leeft met als doel de ander te laten groeien.
Ze leerden dat iemand weten te raken, neerkomt op afleren in plaats van aanleren. Het afleren van je inhouden. Het afleren van je eigen belang voorop stellen. Ga spiegelen, aanmoedigen, tips geven, vragen stellen, samenvatten of complimenteren. Start met elkaar beter te maken dan wordt de inhoud vanzelf ook beter!
