Ik gaf laatst een talentsessie voor statushouders die in een leerprogramma zaten. Ondanks het soms zoeken naar de goede Nederlandse woorden, viel uiteindelijk bij iedereen het meest passende woord voor diens talent. En gebeurde wat er altijd gebeurt in dergelijke sessies: wie zichzelf tot talent benoemt, wordt ter plekke bijna een ander mens. Ineens ben je iemand. En raak je los van allerlei eerdere beelden over jezelf die zijn ontstaan uit goedbedoelde adviezen, commentaar van anderen of door een zelf opgebouwd beeld dat je eigenlijk nergens in uitblinkt. Jezelf benoemen als een levend talent heeft niets te maken met culturele achtergrond, met opleiding, met gezinsomstandigheden of met leeftijd.
Een van de deelnemers vroeg mij na afloop hoe hij het talent van zijn kinderen zou kunnen vinden. Wat een aandoenlijke en belangrijke vraag. Want je gaat je kind al vroegtijdig zien als een natuurtalentje in plaats van iemand om je bezorgd over te maken. Mij schoot het spontane antwoord te binnen: ‘Trek er een maand voor uit om je kind te observeren vanuit de wens diens talent te willen zien. Let op de momenten dat een kind vanuit zichzelf en ongevraagd iets opmerkelijks doet. Iets dat de situatie verandert.’ Dat overkwam mijzelf ook in het zoeken naar het talent van mijn jongste kleinzoon. Dat kon ik maar niet vinden, terwijl ik wist dat ook hij een uniek talent is. Ook al was hij nog maar 5. Omdat we vlak bij de kleinkinderen wonen, zitten ze regelmatig op de achterbank van de auto. Vaak te donderjagen, maar niet altijd. En ineens zag ik het. Daniel kan een hele tijd stil zijn en onverwacht maakt hij een opmerking die de sfeer op slag verbetert. Dat zag ik hem vervolgens voortdurend doen. Precies op het goede moment en met die ene rake opmerking. In de kleedkamer van het zwembad, thuis, in de gang van de school. Ik heb zijn talent katalysator genoemd. Mijn woord natuurlijk. Vanaf dat moment is mijn bewondering voor de bijzondere mens die hij aan het worden is gestegen en heb ik een groot vertrouwen in zijn toekomst gekregen.
Ieder mens die zijn of haar eigen talent kent, weet de waarde ervan. En kan zich inzetten om als informele talent expert anderen te helpen. Denk aan je partner, je kinderen, je buurvrouw en zelfs je ouders. Je kunt er een sport van maken die anderen te vragen naar hun talent. En geen genoegen te nemen met reacties als ‘weet ik niet’ of dooddoeners als ‘doener, doorzetter, analyticus’. Nee, een echt talent gaat over wat jouw natuurlijke vermogen biedt aan de ander. Het gaat erover hoe jij op een intuïtieve manier een voorwaartse draai aan de situatie geeft. Dat vermogen heeft iedereen, zonder rang of stand. Dus, als je de kans krijgt, grijp hem dan, en help de ander aan een begin van besef dat hij of zij een natuurtalent is.
