Het is wonderlijk gesteld met het begrip ambitie. Voor mij had dat vroeger een negatieve klank. Ambitieuze mensen werden gedreven door hun ego. En waren steeds bezig hogerop te komen. Zo heb ik menig uitvoerend vakman of vakvrouw zien bezwijken voor de lokroep om teamleider te worden. Die mogelijkheid kan ons ego behoorlijk strelen. Met als gevolg ook veel drama. Want teamleider bleek een heel andere bekwaamheid te vragen dan expert. Een goede teamleider word je niet door allerlei cursussen. Het zou al in de aard van je talent moeten zitten. Als dat niet zo is, kan het een lijdensweg worden.
Gaandeweg heb ik een meer positieve kijk op ambitie gekregen. Dat kwam door me te verdiepen in de betekenis van talent. En met name door talent te zien als je natuur. Je bent van nature ergens goed in. Dat goede komt in actie door z’n tegendeel, schreef ik een vorige keer. Als vanzelf. Altijd en overal. En bij iedereen. Zo ken ik mijn kleinzoon Noah (nu 12) al jaren als een geboren regisseur. Hij neemt uit zichzelf het voortouw in het inrichten van een vakantie, van een groepsopdracht op school, van wat dan ook. Dat is al een mate van ambitie. Ons talent wordt wakker als het tegendeel zich voordoet. Zuiver qua innerlijke energie.
Dan komt het hoofdstuk vorm aan de beurt. Talent zoekt manieren om zich uit te drukken. En dan bedoel ik niet voorgeschreven manieren. Zoals je die geleerd kunt krijgen in werkprotocollen, functieprofielen en allerlei beroepsinstrumenten. Daar is op zichzelf niets mis mee. Technische bekwaamheid is prima. Maar ook oppassen geblazen. Ik heb menig professional ongelukkig zien worden door voorgeschreven gedrag: jij moet eens wat empathischer worden. Als dat niet in de aard van je talent besloten ligt, is het onbegonnen werk.
Eigenlijk is het van levensbelang om gaandeweg te ontdekken welke werkvormen en vaardigheden passen bij jouw talent. Om een soort persoonlijk profiel te durven opbouwen. Gewoon door op jezelf te leren letten. Wat gaat mij goed af, hoe kan ik de ander het beste bereiken? Als je zo gaat kijken zal je verbaasd staan over de ambitiekracht die in je talent besloten ligt.
Ik heb mijn talent ‘de onderwijzer’ genoemd. Dat deed ik al als kind van 7 al. Uitleggen hoe de slager pekelvlees maakte. In mijn loopbaan kan ik vanuit mijn talent zien dat ik van mijn banen als computerprogrammeur en (interim) manager niet blij werd. En in mijn banen als hbo-docent en teamtrainer opbloeide.
Na mijn 45e werd ik medeoprichter van een 3-jarige academie voor professionals. Er begon een walhalla voor mij. Want toen begon mijn talent zijn echte ambitie te vertonen. Ik was voortdurend op zoek naar verbetering in de werking van de academie. Op alle niveaus. Variërend van de opbouw in de 3 jaren tot aan hoe ik de eerste minuten van mijn eigen klassen het beste kon aanpakken. Vooral dat voortdurende zoeken is kenmerkend voor de ambitie van ons talent. Niet denken: zo loopt het goed, dat houden we zo. Nee, alsmaar zoeken naar nog net iets beter onderwijs. Tot in de details. Wel onrustig, dat eeuwige zoeken, maar zeker ook vervullend. Het ambitieuze zoeken is gaandeweg mijn grootste vriend geworden. Omdat het helemaal van binnenuit komt. Het moet van niemand. Ook niet van mijn eigen ego. Het komt als een vrije kracht uit mijn eigen aard tevoorschijn.
